Ερατοσθένης ο Κυρηναίος

Ερατοσθένης ο Κυρηναίος
(Κυρήνη 276 π.Χ. – Αλεξάνδρεια 196; π.Χ.). Αστρονόμος, μαθηματικός, γεωγράφος, φιλόλογος, φιλόσοφος και ποιητής. Πνεύμα εξαιρετικά πολυμερές, μαθητής μεταξύ άλλων του Λυσανία του Κυρηναίου στην Ελλάδα, πήγε το 235 π.Χ. στην Αλεξάνδρεια – όπου τον κάλεσε ο Πτολεμαίος Γ’ ο Ευεργέτης για να αναλάβει την εκπαίδευση του γιου του, αλλά και να διαδεχθεί τον Απολλώνιο Ρόδιο στη διεύθυνση της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας. Τότε έγιναν φίλοι με τον Αρχιμήδη. Ασχολήθηκε με όλους σχεδόν τους τομείς της επιστήμης και του πνεύματος, πουθενά όμως δεν αναδείχθηκε πρώτος. Από εδώ προέρχεται και η προσωνυμία Β’ (ο δεύτερος) που του έδωσαν οι σύγχρονοί του. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη γεωδαισία, την αστρονομία, τη γεωμετρία και τα μαθηματικά. Ο Πάππος αναφέρει ένα έργο του σχετικό με τις αναλογίες, που όμως δεν διασώθηκε. Με την ονομασία κόσκινο του Ε. (βλ. λ.) είναι γνωστή η μέθοδός του για την εύρεση των πρώτων αριθμών. Ποιητής επυλλίων, γεωγράφος, εξαίρετος φιλόλογος, καλός ερμηνευτής του Ομήρου, συγγραφέας έργου για την αρχαία κωμωδία, υπολόγισε στα Γεωγραφικά του –με ικανοποιητική προσέγγιση– την περιφέρεια της Γης και έδωσε με τις Χρονογραφίες του μια εικόνα των πιο σημαντικών γεγονότων, από την άλωση της Τροίας έως τα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Πολλά από τα έργα του Ε. σώθηκαν, ολόκληρα ή εν μέρει: Γεωγραφικά, Χρονογραφίαι, Ολυμπιονίκαι, Περί Κωμωδίας, Σκευοφορικό, Καταστερισμοί κ.ά. Πίστευε σε μια σφαιρική Γη και υπολόγισε με μεγάλη (για τα μέσα της εποχής) ακρίβεια το μέγεθός της. Η μέθοδος που χρησιμοποίησε έχει διασωθεί και είναι υπόδειγμα επιστημονικής μεθόδου και απλότητας. Παρατήρησε ότι κατά το θερινό ηλιοστάσιο, το μεσημέρι, στην πόλη Συήνη (το σημερινό Ασουάν που βρίσκεται σχεδόν ακριβώς πάνω στον Τροπικό του Καρκίνου), οι ακτίνες του Ήλιου πέφτουν κατακόρυφα, φωτίζοντας τους πυθμένες των πηγαδιών. Στη συνέχεια αποφάσισε να μετρήσει την ίδια μέρα και ώρα τη γωνία που σχηματίζουν οι ακτίνες του Ήλιου στην Αλεξάνδρεια με την κατακόρυφο, παρατηρώντας τη σκιά που έριχνε ένας κατακόρυφος πάσσαλος. Επίσης, γνώριζε ότι η απόσταση μεταξύ Συήνης και Αλεξανδρείας ήταν 5.000 στάδια. Τέλος έκανε δύο (σχεδόν) σωστές παραδοχές, ότι η Συήνη και η Αλεξάνδρεια βρίσκονται στον ίδιο μεσημβρινό και ότι οι ακτίνες του Ήλιου είναι παράλληλες (ή ισοδύναμα ότι ο Ήλιος είναι σε άπειρη απόσταση σε σχέση με τις διαστάσεις της Γης). Χρησιμοποιώντας τις τριγωνομετρικές γνώσεις της εποχής, προσδιόρισε το μήκος της περιφέρειας της Γης σε 248.000 στάδια. Στη συνέχεια το αναθεώρησε σε 252.000, ώστε ο αριθμός να είναι διαιρετός με το 360 (τις μοίρες μιας περιφέρειας κύκλου). Αν δεχθούμε ότι ο Ε. χρησιμοποιούσε αιγυπτιακά στάδια των 157,5 σημερινών μέτρων, τότε το αποτέλεσμα ισοδυναμεί με 39.690 σημερινά χιλιόμετρα, ενώ, αν δεχθούμε ότι χρησιμοποίησε το ελληνικό ή ολυμπιακό στάδιο των 183 μ., τότε το αποτέλεσμα ισοδυναμεί με 45.900 σημερινά χιλιόμετρα (η ακριβής τιμή είναι περίπου 40.000 χιλιόμετρα) – σε κάθε περίπτωση μια αξιοθαύμαστη προσέγγιση.

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Look at other dictionaries:

  • Ερατοσθένης — Όνομα ιστορικών προσώπων. 1. Ε. ο Κυρηναίος. Βλ. λ. Ερατοσθένης ο Κυρηναίος. 2. Ολυμπιονίκης (6ος αι. π.Χ.). Καταγόταν από τον Κρότωνα και νίκησε στο αγώνισμα του δρόμου το 576 π.Χ. 3. Αθηναίος πολιτικός (5ος αι. π.Χ.). Τριήραρχος το 411 π.Χ.,… …   Dictionary of Greek

  • Эратосфен — Киренский Ἐρατοσθένης ὁ Κυρηναῖος …   Википедия

  • Eratosthenes — von Kyrene (griechisch Έρατοσθένης ὁ Κυρηναῖος; * zwischen 276 und 273 v. Chr. in Kyrene; † um 194 v. Chr. in Alexandria) war ein außergewöhnlich vielseitiger griechischer Gelehrter in der Blütezeit der hellenistischen… …   Deutsch Wikipedia

  • ελληνιστικοί χρόνοι — Η περίοδος που μεσολάβησε από τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (323 π.Χ.) έως τη ναυμαχία του Ακτίου (31 π.Χ.). Ο όρος ε.χ. θεωρείται πιο ακριβής από τον όρο αλεξανδρινοί χρόνοι, γιατί η νέα έκφραση του ελληνικού πνεύματος δεν είχε ως έδρα… …   Dictionary of Greek

  • Eratostenes — Dieser Artikel wurde auf der Qualitätssicherungsseite des Portals Mathematik eingetragen. Dies geschieht, um die Qualität der Artikel aus dem Themengebiet Mathematik auf ein akzeptables Niveau zu bringen. Dabei werden Artikel gelöscht, die nicht… …   Deutsch Wikipedia

  • Eratosthenes von Kyrene — Dieser Artikel wurde auf der Qualitätssicherungsseite des Portals Mathematik eingetragen. Dies geschieht, um die Qualität der Artikel aus dem Themengebiet Mathematik auf ein akzeptables Niveau zu bringen. Dabei werden Artikel gelöscht, die nicht… …   Deutsch Wikipedia

  • Αρίστων — Όνομα ιστορικών προσώπων. 1. Βασιλιάς της Σπάρτης (6ος αι. π.Χ.). Συμβασίλεψε με τον Αγιάδη Αναξανδρίδα. Βασίλεψε περίπου 40 χρόνια και νίκησε τους Τεγεάτες. 2. Κυρηναίος πολιτικός (τέλη 5ου – αρχές 4ου αι. π.Χ.). Ηγέτης της δημοκρατικής μερίδας… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”